آموزش نویسندگی با الهام فلاح – قسمت یک تا پنج
همان‌طور که قبلا توضیح داده‌ایم، دست‌نویس مجموعه ویدیوهای آموزشی نویسندگی و داستان نویسی است که توسط الهام فلاح تدریس شده است. بیشتر بخوانید
در این مقاله دست‌نویس یک تا پنج همراه با مطالب کامل و ویدیو های آن‌ها برای شما آورده شده است.
قسمت اول: از نوشتن نترسید!
برای شروع داستان نویسی باید سعی کنید نترسید و به خودتان اطمینان داشته باشید. دو تا سوال خیلی مهم هست که بهتره همین اول کار جواب‌شان را بدانید.
سوال اول: آیا برای داستان نویس شدن باید در کارگاه‌های داستان نویسی شرکت کنیم یا دوره‌های آن‌را بگذرانیم؟
کلاس‌های داستان نویسی خوب هستند و به شما اصول و تکنیک را یاد می‌دهند. و شما با اصول علمی و شگردهای داستان نویسی و مبانی آن آشنا می‌شوید. ذهن شما منظم می‌شود، اما شرط دارد شرط آن این است که شما خودتان کتاب‌های آموزش داستان نویسی را تهیه کنید و بصورت خودآموز بخوانید و یاد بگیرید. مثل کتاب حرکت در مه آقای حسن شهسواری. مثل کتاب طرح و ساختار رمان ترجمه محسن سلیمانی مثل کتاب لوازم نویسندگی اثر نادر ابراهیمی ، ۴ جلدی حرفه داستان نویس کاوه فولادی نسب و خانم کهنسال نودهی ترجمه آن‌را بر عهده داشته اند. این کتاب ها می‌توانند به شما کمک کنند.
در کنار آن اگر رمان یا داستان می‌خوانید اگر یک دور برای سرگرمی و لذت می‌خوانید، دور دوم حتما دقت داشته باشید که عمیق‌تر کتاب را بخوانید. به این معنی که کاغذهای کوچکی بردارید وم داخل هر صفحه هر شگرد و تکنیکی که فکر می‌کنید داستان‌نویس استفاده کرده و شما را به خودش جذب کرده است را یادداشت کنید. یعنی در واقع تشریح داستان به چشم یک داستان نویس مبتدی اینکه اصول آن‌را یاد بگیرید. و با شکافتنش آن‌را کشف کنید و بعدا بتوانید استفاده کنید. این روش خیلی به شما کمک خواهد کرد.
سوال دوم: آیا برای داستان نوشتن خیلی جوان هستم؟ یا خیلی پیر هستم و از سنم گذشته است؟
درست است که یک بازه سنی مشخصی در بین خالقان شاهکارهای ادبی وجود دارد، ولی این به آن معنی نیست که شما حتما باید صبر کنید تا به آن سن برسید یا اینکه اگر آن سن را رد کرده اید دیگر فرصت خود را از دست داده اید. در هر سنی که باشید فقط کافیست خودتان را باور داشته باشید و اطمینان پیدا کنید که قلم شما آن پختگی لازم را پیدا کرده است. و از لحاظ تجارب زیستی و حسی آنقدر غنی و قوی هستید که بتوانید با ابزار داستان آن حس را به اشتراک بگذارید. پس بنابر این اگر این دو مولفه را دارید فقط کافیست که یاد بگیرید، تلاش کنید و دلسرد نشوید و این را بدانید که داستان نویسی اهمیت زیادی دارد، شما حتی برای راه اندازی کسب و کارتان بیاموزید که داستانتان را برای مردم تعریف کنید.
قسمت دوم: چهار پله نویسندگی
پله‌ی اول: یاد گرفتن تکنیک‌ها و اصول نوشتن
علاوه بر یادگیری تکنیک‌ها و اصول نوشتن، خودتان را عادت بدهید هر روز بنویسید.
یادگیری تکنیک‌ها یا از طریق کلاس‌ها و کارگاه‌های داستان‌نویسی میسر است یا از طریق کتاب‌های خودآموز داستان‌نویسی و یا کشف شگردها و تکنیک‌های نویسنده‌ها و در نهایت اینکه این اجبار را برای خودمان قرار دهیم که هر روز در یک زمان مشخصی حتما بنویسیم. نویسندگی بودن نیست هیچکس نویسنده به دنیا نمی‌آید، نویسندگی شدنی است، یعنی باید یاد بگیرد، تلاش کنید تا نویسنده شوید. هر قدر درباره نویسندگی بگویید یا بشنوید شما نویسنده نخواهید شد. بنابراین حتما هر روز در زمان مشخصی بنویسید. فرقی ندارد که محتوای آن چه چیزی باشد، می‌تواند یک خاطراه باشد یا یک اتفاقی که در طی روز دیده‌اید و برای شما جالب بوده است یا یک دلنوشته احساسی.
پله‌ی دوم: ایده‌پردازی کنید
هیچ ایده ای به نویسنده وحی نمی‌شود، ایده ها از واقعیات اطراف ما نشأت می‌گیرد.ولی برای بدست آوردن ایده باید بتوانید از واقعیاتی که اطراف ما اتفاق می افتند ذهن و حواس پنج‌گانه‌ی خود را مثل ذهن و حواس یک نویسنده تربیت کنید. احساسات‌تان را مانند یک بچه‌ی نوپا کنید و هر چیزی را طوری درک و دریافت کنید که انگار با اول است با آن مواجه می‌شوید.
پله‌ی سوم: طرح داستان
در ذهنتان طرح داستان را بنویسید. داشتن یک طرح جامع برای نوشتن داستان بسیار لازم است.
پله‌ی چهارم: نوشتن داستان
نوشتن خود داستان و در نهایت یک فاصله‌ی معنادار برای بازنویسی داستان
تکلیف:
۱. هفتهی اول صبح‌ها، قبل از ترک رختخواب و رفتن کنار خانواده، چند خط بنویسید.
۲. هفتهی دوم عصرها و غروب، یک ساعت مشخص، در حد یک پاراگراف هم شده، با الهام از گفتگوها و اتفاقات پیش‌آمده در روز، بنویسید و آن را کنسل یا به زمان دیگری موکول نکنید.
قسمت سوم: پله‌ی سوم و چهارم نویسندگی
نوشتن طرح داستان:
طرح داستان در صورتی که قرار باشد رمانی بنویسید، می‌تواند بین ۷ تا ۱۲ هزار کلمه باشد.
دو روش برای نوشتن طرح داستان:
۱. نوشتن به‌صورت طوفان ذهنی
برای این نوع نوشتن می‌توانید از کاغذهای کوچک یادداشت استفاده کنید. ایده‌ی اصلی را در پله دوم به آن رسیده اید روی یکی از این کاغذها بنویسید. ذهنتان را آزاد بگذارید تا هر چیزی که درباره‌ی ایده‌ی اصلی به ذهنتان می‌رسد را، به صورت یادداشت‌های خلاصه، روی کاغذهای دیگر بنویسید. در پایان آن‌ها را کنار هم بگذارید. بعد از آن به راحتی می‌توانید زوائد را حذف کنید و خط اصلی طرح داستان را پیدا کنید.
۲. نوشتن به صورت آزاد یا free writing
ذهنتان ، و قلم‌تان را آزاد بگذارید تا به هر سمتی که می‌خواهد برود. هر چیزی که درباره ایده اصلی به ذهنتان می‌رسد را بدون سانسور و ویرایش بنویسید.
در نهایت بعد از نوشتن طرح می‌توانید زوائد را حذف و خط اصلی داستان را پیدا کنید.
قسمت چهارم: مراحل نوشتن یک داستان
مرحله‌ی اول: نوشتن چندخطیِ داستان
چند خطی داستان نقشه‌ی راه شما در مسیر تلاش‌های خلاقانه‌‌ای است که برای نوشتن داستان می‌کنید.
ویژگی‌های چندخطی داستان:
۱. خلاصه باشد
( ماکسیمم ۲۵ کلمه و نهایتاً دو تا از شخصیت‌های داستان در چندخطی حضور داسته باشند)
می‌توانید از افعال هیجان انگیز و کنجکاو کننده استفاده کنید. افعالی که خواننده را به فکر فرو ببرد که پشت این ماجرا چه اتفاقاتی می افتد.
۲. احساسات خواننده یا شنونده را درگیر کند.
۳. ایجاد کنجکاوی کند و وقتی کسی آن را می‌شنود مشتاق شود که حتما ادامه داستان را بخواند یا بشنود.
نکته‌ی مهم:
چندخطی حتماً باید مضمون داستان را در خود داشته باشد.
مضمون یا درون‌مایه رگ اصلی داستان شماست که باید حتما در چند خطی شما حضور داشته باشد.
قسمت پنجم: سه پرده هر داستان
در این مرحله باید در نظر بگیریم که شما برای داستان خود یک ساختار چند خطی نوشته اید و قرار است به مرحله بعد بروید.
به گفته ارسطو هر داستان سه پرده دارد. پرده اول، وسط و آخر
تمرین
بهترین تمرین برای نوشتن چندخطی داستان این است که وقتی که یک داستان را می‌خوانید سعی کنید یک چندخطی بسیار مناسب (خلاصه، کنجکاوکننده و درگیرکننده‌ی احساسات) برای آن بنویسید.
بعد از نوشتن چندخطی داستان مرحله‌ی بعد تعیین ساختار سه‌پرده‌ای داستان است.
هر داستان سه پرده دارد:
- پرده‌ی اول: پرده‌ی تعادل و معرفی
- پرده‌ی وسط: پرده‌ی بحران و تغییرات
- پرده‌ی آخر: پرده‌ی گره‌گشایی و تعادل مجدد